در دو بخش پیشین (برای خواندن دو بخش پیشین می توانید به بنمایه های [١] و [٢] مراجعه کنید) به کاوش ها و پژوهش های حیات پیرامون سیاره های زمین گونه و حتی نمونه های محتمل شگفت انگیز حیات در ماه تایتان سیاره ی کیوان (زحل) و احتمال وجود چنین گونه حیاتی در همسایه ی سرخ زمین بهرام (مریخ) اشاره کردیم. در این مقاله به ادامه ی کنکاش دانشمندان برای حیات فرازمینی در دیگر ماه های دستگاه خورشیدی (منظومه شمسی) خواهیم پرداخت.

حیات در ماه انسلادوس سیاره ی کیوان (زحل)

انسلادوس یکی از ماه های سیاره ی کیوان (زحل) و از نظر بزرگی ششمین ماه این سیاره است. این ماه را ویلیام هرشل ستاره شناس مشهور بریتانیایی و کاشف سیاره ی اورانوس یافت.[٣] انسلادوس در دهه ی اخیر توجه دانشمندان کیهان شناسی زیستی را به خود جلب کرده است.

با پیشرفت هر چه بیشتر علم و گسترده شدن دانش ما انسان های زمینی نسبت به چگونگی پیدایش کهکشان ها و سیاره ها و حتی احتمال امکان حیات در کرات دیگر، به راستی که فرضیه آفرینش جهان هستی در شش روز توسط خدای ادیان بسیار مضحک به نظر می رسد.

این ماه با قطر ۵٠٠ کیلومتر دارای میزان زیادی آب جامد (یخ) است.[۴] دو کاوشگر ویجر در دهه ی ١٩٨٠ نخستین شواهد از وجود یخ در این ماه را یافتند. البته وجود یک در این ماه چندان عجیب نبود چرا که این ماه در منطقه ی حلقه ی E ، آخرین حلقه ی پیرامون کیوان است و این حلقه از یخ، دی اکسید کربن و آمونیاک تشکیل شده است.[۵]،[۶]

اما چیزی که به شگفتی این ماه و احتمال زیست در آن افزود یافتن یخ فشان در سفر کاوشگر کاسینی به سال ٢٠٠۵ بود. کاوشگر کاسینی که از ۵٢ کیلومتری سطح این ماه عبور کرده بود عکس های بسیار شفافی از این پدیده در اختیار دانشمندان قرار داد.[٧]

این مشاهدات منجر به آن شد که کاوشگر کاسینی یک ماموریت افزوده پیدا کند و بین سالهای ٢٠٠٨ تا ٢٠١٠ هفت بر از فاصله ی حدود ۵٠ کیلومتری این ماه عبور کند و با هر بر عبور یافته های پیشین را تایید کرد.[٧]،[٨]

دانشمندان گرانش کیوان را دلیل احتمالی آب شدن سطح زیرین یخ ها و فوران آن به سوی سطح انسلادوس را دلیل وجود این یخ فشان ها می دانند.[٩] و همانطور که در مقالات پیشتر گفتیم؛ اگر جایی آب باشد یعنی آمادگی حیات را دارد.

حیات در ماه اروپا – سیاره ی مشتری

ماه اروپا ششمین قمر از نظر نزدیکی به سیاره ی مشتری است. کاشف این ماه گالیله در سال ١۶١٠ میلادی بوده و کوچکترین ماه از ۴ ماه مشتری است که گالیله کشف کرد و بواسطه ی این کشف به راز مرکز نبودن زمین در کیهان پی برد و البته دچار آن دادگاه کذایی کلیسا شد.[٣]

ماه اروپا که کمی از ماه زمین کوچکتر است و مواد تشکیل دهنده ی ان سیلیکات و حتی آهن است. اتمسفر ان دارای اکسیژن است و سطح ان پوشیده از یخ می باشد که مانند انسلادوس که گرانش کیوان آب زیر سطحی ایجاد می کرد، دانشمندان در کاوشهای کاوشگر گالیله از سال ١٩٨٩ به وجود اقیانوس های آب در زیر لایه یخی این ماه پی برده اند.[١٠]،[١١]

وجود بازمانده ی جریان های یخ آب شده و البته مواد مذاب در سطح اروپا فعال بودن این ماه را نشان می دهد و همه ی اینها موجب شده که این ماه بهترین نامزد برای وجود احتمالی زیست خارج از زمین شناخته شود و در سال ٢٠٢٢ هم کاوش های دیگری بر روی ان انجام خواهد شد.

همانطور که در این سه بخش دیدید امکان زیست و زندگی حداقل به مفهوم نخستین آن نه تنها منحصر به زمین نیست بلکه فراوانی زیادی در همین دستگاه خورشیدی خودمان و چه در دیگر سیاره ها و ماه های ستارگان دیگر یدارد و چیز شگفت آور و معجزه آسایی نیست.

فرتور سطح ماهِ انسلادوس را نشان می دهد که در سال ۲۰۰۶ عکس برداری شده است. به راستی که دنیایِ ستارگان و کهکشان ها، جهانی زیبا و سراسر شگفتی است.

گسترش دانش کیهان شناسی ما در ١٠ سال اخیر همراه با تلاش دانشمندان به بیشتر کردن درک ما از این مفاهیم همه ی داستان ها و افسانه های پیشینیان در باره ی یگانگی حیات زمینی را زیر پرسش می برد.

پس هرگاه به آسمان نگاه کردید نگذارید شگفتی و بزرگی ان شما را گول بزند که همه ی این بزرگی و عظمت و نظم ظاهری حاصل رخدادهای اتفاقی و کاملا کاتوره ای است و اگر به زمین نگاه کردید فکر نکنید ما موجودات این کره خاکی چیز خاصی هستیم و دلیل خاصی برای بوجود آمدن ما بوده است.

ما تنها گرد و غبار ستارگان مرده هستیم و هیچ ویژگی یگانه در ما نیست و حتی برای کیهان مهم نیست که ما باشیم یا نباشیم، اگر خودپسندی ریاکارانه بگذارد خواهیم فهمید که ما نه اشرف موجودات هستیم و نه اشرف کائنات، پس تنها کاری که می توانیم بکنیم درک شگفتی این گیتی پهناور و تلاش برای بهتر زیستن در کنار موجودات سیاره ی کوچکمان باشیم.

بنمایه ها (منابع):

١- حیات فرازمینی بخش یک
٢- حیات فرازمینی بخش دوم
٣- http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/Planets
۴- Roatsch, T.; Jaumann, R.; Stephan, K.; Thomas, P. C. (2009). “Cartographic Mapping of the Icy Satellites Using ISS and VIMS Data”. Saturn from Cassini-Huygens. pp. 763–۷۸۱٫
۵- Terrile, R. J.; and Cook, A. F.; (1981); http://articles.adsabs.harvard.edu//full/seri/LPICo/0428//0000010.000.html
۶- Hillier, JK; Green, SF; McBride, N.; Schwanethal, J. P.; Postberg, F.; Srama, R.; Kempf, S.; Moragas-Klostermeyer, G. et al. (June 2007). “The composition of Saturn’s E ring”.Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 377 (4): 1588–۱۵۹۶٫
٧- http://solarsystem.nasa.gov/missions/profile.cfm?Sort=Target&Target=Saturn&MCode=Cassini
٨- http://www.spacedaily.com/reports/Tour_de_Saturn_Set_For_Extended_Play_999.html
٩- http://www.newscientist.com/article/dn18094
١٠- Jeffrey S. Kargel, Jonathan Z. Kaye, James W. Head, III, et al. (2000). http://www.planetary.brown.edu/pdfs/2440.pdf
١١- http://www.sciencemag.org/content/289/5483/1340.abstract Kivelson, Margaret G.; Khurana, Krishan K.; Russell, Christopher T.; Volwerk, Martin; Walker, Raymond J.; and Zimmer, Christophe (2000).
١٢- http://www-paoc.mit.edu/paoc/papers/europa_plume.pdf Goodman, Jason C.; Collins, Geoffrey C.; Marshall, John; and Pierrehumbert, Raymond T